Τετάρτη 5 Οκτωβρίου 2011

Η ΚΡΙΣΗ


Η ιστορία του καπιταλισμού τα τελευταία 60 χρόνια έχει κάπως έτσι. Ο β’ παγκόσμιος πόλεμος άφησε την Ευρώπη κατεστραμένη και φτωχή , εντωμεταξύ η άλλη πλευρά του Ατλαντικού ανέπαφη στις βιομηχανικές και εμπορικές υποδομές έγινε ο δέκτης του κέντρου του παγκόσμιου συστήματος το οποίο έβγαινε ανανεωμένο και με καινούργια δυναμική από τον πόλεμο που δημιούργησε.

Το Αμερικάνικο πλέον κεφάλαιο είχε ως αποστολή την οικονομική ανάπτυξη-εκμετάλλευση της δυτικής Ευρώπης, ο Ευρωπαικός΄γρήγορα ανέκαμπτε μέσα από τα συντρίμμια του πολέμου. Μια σημαντική συνέπεια του πολέμου ήταν η κινητοποίηση και η συγκέντρωση παραγωγικής-εργατικής δύναμης και παραγωγικών μέσων που εξυπηρετούσαν την πολεμική βιομηχανία. Σ’ αυτές τις συνθήκες γεννήθηκε ο σύγχρονος καπιταλισμός (καπιταλισμος του 20ου αιώνα) , το νέο πλαίσιο λειτουργίας του ήταν παραγωγή-επέκταση –κατανάλωση, παρατηρούμε την στροφή της παραγωγής σε αγαθά κατανάλωσης (τα αίτια της στροφής αυτης επιδέχονται εξέτασης )  η ποσότητα των οποίων λόγω των μεγάλων παραγωγικών δυνάμεων υπερκάλυπτε την ζήτηση με αποτέλεσμα την δημιουργία αποπληθωρισμού , γενική μείωση του επιπέδου των τιμών στα αγαθά που συνεπάγεται μείωση του ποσοστού κέρδους . Στο πρόβλημα αυτό απάντησαν εφαρμόζοντας προστατευτικές πολιτικές για τις εθνικές αγορές, λύσανε έτσι το πρόβλημα του αποπληθωρισμού κλείνοντας τα σύνορα σε ξένα προιόντα , μειώνοντας την προσφορά τους σε μια αγορά με σταθερά αυξανόμενη ζήτηση και υπο τα προηγούμενα αυξανόμενες τιμές . Προστατεύοντας τις εθνικές αγορές έλυσαν ένα πρόβλημα αλλά δημιούργησαν τουλάχιστον δύο (αυτά μας ενδιαφέρουν στη παρούσα ανάλυση ). Κλείνοντας τα σύνορα και επιβάλοντας δασμούς ανέκοψαν την δυναμική ανάπτυξη του παγκόσμιου καπιταλισμού μειώνοντας έτσι και τους εθνικούς ρυθμούς ανάπτυξης με αποτέλεσμα οι εθνικές οικονομίες να αδυνατούν να απασχολήσουν το ίδιο μέγεθος εργατικής δύναμης την δεκαετία του 70’, ήταν η πρώτη φορά μετά τον Β παγκόσμιο πόλεμο που άρχισε να εμφανίζεται η ανεργία ως φαινόμενο στον καπιταλιστικό κόσμο. Το φαινόμενο αυτο σε συνδυασμό με το δεύτερο κύριο πρόβλημα που ήταν μειωμένη και με εμπόδια κίνηση του κεφαλαίου είχαν σαν αποτέλεσμα την μείωση της κατανάλωσης και άρα μείωση του ποσοστού κέρδους των κεφαλαιοκρατών . Η αντιμετώπιση των προβλημάτων ξεκίνησε τη δεκαετία του 80’ και την ανάπτυξη του νεοφιλελευθερισμού που υποστήριζε την ανάπτυξη ελεύθερων συναλλαγών και την οικονομική παγκοσμιοποίηση η οποία βοηθήθηκε και από την αναπάντεχη κατάρρευση του σοβιετικού μπλοκ και του οικονομικού ανοίγματος της Κ.Κίνας . Οι νέες ισορροπίες που δημιουργήθηκαν για ακόμη μια φορά δεν ήταν οι αναμενόμενες υπήρξε μια τόνωση των ρυθμών ανάπτυξης αλλά αν είμαστε προσεκτικοί θα παρατηρήσουμε ότι οι δυτικές οικονομίες απογυμνώθηκαν από το βιομηχανικό κεφάλαιο και την αγροτική παραγωγή, διότι τα συγκεκριμένα κεφάλαια μεταφέρθηκαν σε περιοχές με χαμηλότερο κόστος παραγωγικών πόρων. Στις  αναπτυγμένες χώρες της Δύσης από τη δεκαετία του 90’ και έπειτα η οικονομία κινείται με βασικούς πυλώνες τον τομέα των υπηρεσιών , την κατανάλωση  καθώς και το επιθετικο παγκόσμιο πλέον χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο. Σ’ αυτό το πλαίσιο και για να τονώσουν τους ρυθμούς ανάπτυξης των οικονομιών τους, τα δυτικά κράτη επικεντρώθηκαν στη συνεχή αύξηση της κατανάλωσης με ίδια ή ξένα κεφάλαια και την ανάπτυξη του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου.

Στο τελευταίο στοιχείο βρίσκεται και η αιτία της σημερινής κρίσης η οποία είναι αποτέλεσμα της συνεχούς αύξησης της κατανάλωσης με ξένα κεφάλαια-δάνεια, κατανάλωση που δημιουργούσε υποχρεώσεις που μετατρέπονταν σε εμπορεύσιμους τίτλους με κινδύνους που μόνο αρχικά αντιπροσώπευαν την πραγματική κατάσταση, στη συνέχεια οι κίνδυνοι μη κάλυψης των υποχρεώσεων όπως και οι αποδόσεις τους ήταν αποτέλεσμα υποκειμενικών προβλέψεων με αντικειμενικές όμως συνέπειες. Μέσα απο την ιστορική συνέχεια του ο σύγχρονος καπιταλισμός αποδεικνύει την αδυναμία των αγορών του χρήματος να συμπορεύσουν τα συμφέροντα τους με τις κοινωνίες των ανθρώπων.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου